LNG dla JST – jak miasta i gminy mogą się zabezpieczyć na sezon grzewczy.

Każdy sezon zimowy to ogromne wyzwanie dla miast i gmin. Wzrost zapotrzebowania na energię, ryzyko przeciążeń w systemach ciepłowniczych oraz presja kosztowa zmuszają samorządy do poszukiwania stabilnych i elastycznych źródeł paliwa. W Polsce część gmin nadal nie ma dostępu do sieci gazowej – co szczególnie odczuwalne jest zimą. Rozwiązaniem może być LNG (Liquefied Natural Gas), czyli skroplony gaz ziemny, który pozwala zasilać lokalne ciepłownie i systemy komunalne niezależnie od infrastruktury przesyłowej.

LNG – dlaczego jest atrakcyjne dla JST (Jednostek Samorządu Terytorialnego)?

LNG to wysokometanowy gaz ziemny schłodzony do temperatury ok. -162°C, którego objętość jest 600 razy mniejsza niż w stanie gazowym. Dzięki temu może być efektywnie przewożony autocysternami kriogenicznymi i magazynowany nawet w niewielkich lokalizacjach.

Korzyści dla Jednostek Samorządu terytorialnego (JST):

• Gazyfikacja miejscowości bez sieci – stworzenie „wysp” zasilania tam, gdzie brak infrastruktury przesyłowej.
• Elastyczność – dostępne są rozwiązania mobilne i stacjonarne, możliwe skalowanie w czasie.
• Krótszy czas uruchomienia w porównaniu z budową nowych odcinków sieci (zależnie od lokalnych uwarunkowań formalnych).
• Doświadczona logistyka – w regionie funkcjonują punkty załadunku LNG do cystern (m.in. Świnoujście, Kłajpeda) i krajowe źródła małej skali (Odolanów, Grodzisk Wlkp.).
• Emisje zanieczyszczeń powietrza – przy spalaniu gazu ziemnego niemal nie powstaje SO₂ (z uwagi na znikomy udział siarki w paliwie); emisje NOx są zwykle niższe niż przy oleju opałowym. Należy pamiętać, że gaz to nadal paliwo kopalne – emituje CO₂ przy spalaniu, a pełny bilans środowiskowy zależy także od emisji metanu w łańcuchu dostaw.

Stacje regazyfikacji LNG dla JST – jak działają i jakie są modele wdrożeń?

Stacje regazyfikacji LNG to kluczowe instalacje umożliwiające gminom i miastom wykorzystanie skroplonego gazu ziemnego tam, gdzie brak jest dostępu do sieci przesyłowej. Proces polega na odparowaniu LNG (schłodzonego do -162°C) i przekształceniu go w gaz ziemny, który następnie zasila lokalne ciepłownie, systemy komunalne czy zakłady przemysłowe. Dzięki temu jednostki samorządu terytorialnego mogą zapewnić stabilne źródło ciepła dla mieszkańców i przedsiębiorstw nawet w czasie największego zapotrzebowania zimą.

Nowoczesne stacje regazyfikacji składają się z kilku podstawowych elementów technicznych: zbiorników kriogenicznych (od 6,5 do 60 m³ pojemności), parownic atmosferycznych, które pracują naprzemiennie zapewniając ciągłość procesu, a także stacji redukcyjnej, pozwalającej regulować ciśnienie wyjściowe gazu w zakresie od 13 do 2500 mbar. W przypadku, gdy gaz trafia do sieci lokalnej, instalacja może być wyposażona w nawanialnię, nadającą mu charakterystyczny zapach. Nad całością czuwa system automatyki i telemetrii, umożliwiający zdalny nadzór, kontrolę parametrów pracy i natychmiastową reakcję w sytuacjach awaryjnych.

Samorządy mogą korzystać z różnych modeli wdrożeń, w zależności od skali inwestycji i planowanego zapotrzebowania:

1. Stacje stacjonarne – długoterminowe rozwiązanie dla ciepłowni i lokalnych sieci, zapewniające stabilne źródło paliwa na wiele lat,
2. Małe stacje regazyfikacji/mikroinstalacje – dla mniejszych mocy i pojedynczych obiektów,
3. Mobilne stacje regazyfikacji LNG – szczególnie użyteczne w okresach przejściowych, podczas modernizacji infrastruktury lub przy czasowych szczytach zapotrzebowania,

Takie podejście daje JST elastyczność – mogą wybrać wariant najlepiej dopasowany do lokalnych warunków i budżetu, a w razie potrzeby rozbudowywać lub zmieniać model zasilania w kolejnym sezonie grzewczym.

LNG w ciepłownictwie – przykłady zastosowań

Zastosowanie LNG w ciepłownictwie samorządowym i lokalnym daje szerokie możliwości modernizacji systemów grzewczych. Dzięki stacjom regazyfikacji gminy i miasta mogą wdrażać elastyczne rozwiązania dostosowane do potrzeb mieszkańców i lokalnych przedsiębiorstw.

Gminne ciepłownie
Coraz więcej jednostek samorządowych decyduje się na odejście od oleju opałowego na rzecz LNG. Zmiana paliwa oznacza nie tylko redukcję emisji SO₂ o około 90%, ale także stabilizację kosztów ogrzewania w sezonie grzewczym.

Lokalne sieci osiedlowe
Wyspowa gazyfikacja umożliwia zasilanie kilku bloków mieszkalnych lub całego osiedla. Dzięki regazyfikacji LNG można stworzyć mini-sieci gazowe, które zastępują indywidualne kotłownie węglowe czy olejowe. Dla mieszkańców oznacza to większy komfort cieplny i stabilne parametry dostaw.

Obiekty publiczne
Szkoły, szpitale, budynki administracyjne czy centra sportowe to placówki wymagające niezawodnego źródła ciepła i energii. Zasilanie ich z lokalnej stacji regazyfikacji LNG pozwala samorządom zapewnić bezpieczeństwo energetyczne w okresie zimowym. Szczególnie wrażliwe są szpitale, gdzie przerwy w dostawie energii mogłyby zagrozić ciągłości działania placówki.

Przemysł lokalny
Zakłady produkcyjne, , mleczarnie czy zakłady przetwórstwa rolno-spożywczego coraz częściej korzystają z gazu ziemnego w procesach technologicznych. Stacja regazyfikacji LNG w gminie może więc obsługiwać nie tylko ciepłownię komunalną, ale także lokalny przemysł, zwiększając jego konkurencyjność i niezależność od tradycyjnych źródeł energii.

Nowe inwestycje rozwojowe
LNG jest również interesującym rozwiązaniem dla nowych osiedli mieszkaniowych czy parków przemysłowych, które powstają w lokalizacjach pozbawionych gazociągów. Dzięki mobilnym lub stacjonarnym stacjom regazyfikacji możliwe jest szybkie uruchomienie zasilania gazowego, bez konieczności oczekiwania na rozbudowę sieci przesyłowej.

Finansowanie inwestycji w infrastrukturę LNG

Do połowy 2025 roku najczęściej wykorzystywanym mechanizmem wsparcia samorządów był Rządowy Fundusz Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych, w ramach którego gminy mogły uzyskać nawet do 90–95% bezzwrotnego dofinansowania na projekty gazyfikacyjne. Program ten został jednak zakończony – rząd w lipcu 2025 roku potwierdził, że nie będzie kolejnych naborów, a realizowane inwestycje dokończą wyłącznie jednostki, które wcześniej uzyskały środki i podpisały umowy.
Obecnie finansowanie inwestycji energetycznych jednostek samorządu terytorialnego (JST) związanych z wykorzystaniem LNG może opierać się przede wszystkim na:

• wybranych programach krajowych i regionalnych, takich jak instrumenty finansowe Banku Gospodarstwa Krajowego (BGK) oraz fundusze NFOŚiGW, które w określonych przypadkach wspierają modernizację systemów ciepłowniczych i rozwój infrastruktury gazowej,
• mechanizmach rynkowych, np. modelu dzierżawy infrastruktury LNG, który pozwala gminom korzystać ze stacji regazyfikacji bez konieczności ponoszenia wysokich nakładów inwestycyjnych.
  Takie podejście umożliwia samorządom zwiększanie bezpieczeństwa energetycznego i elastyczne dostosowanie źródeł ciepła do lokalnych potrzeb.

Jak możemy pomóc? GTSA jako partner samorządów i gmin

• Od ponad 30 lat GAS-TRADING S.A. buduje swoje doświadczenie w energetyce, a dziś jest jednym z liderów w zakresie infrastruktury i logistyki LNG. Wspieramy samorządy i przedsiębiorstwa w realizacji projektów gazyfikacyjnych, zapewniając technologię, infrastrukturę, transport oraz wiedzę techniczną, które pozwalają bezpiecznie i sprawnie wdrażać rozwiązania oparte na LNG. Nasze główne kompetencje obejmują:Transport LNG – realizowany specjalistycznymi cysternami kriogenicznymi z terminali w Świnoujściu, Kłajpedzie (Litwa) oraz krajowych skraplarni w Odolanowie i Grodzisku Wielkopolskim. To gwarancja, że gmina otrzymuje gaz z najbliższego i najbardziej opłacalnego źródła.

Jednostkom Samorządu terytorialnego zapewniamy:
• Budowę i dzierżawę stacji regazyfikacji – od mikroinstalacji, przez mobilne rozwiązania, po duże stacje stacjonarne. Dzięki elastycznym modelom (inwestycja własna lub dzierżawa) JST może dobrać wariant najlepiej dopasowany do budżetu i lokalnych potrzeb.
• Serwis i doradztwo techniczne – w tym nowoczesna automatyka, telemetria oraz zdalny podgląd parametrów pracy stacji. Klient samodzielnie obsługuje instalację, natomiast otrzymuje pełne wsparcie przy uruchomieniu oraz serwis i doradztwo w trakcie eksploatacji.Doradztwo inwestycyjne i projektowe – pomoc w analizie zapotrzebowania, przygotowaniu koncepcji technicznej, a także wsparcie przy procedurach formalnych i pozyskiwaniu finansowania.

Dlaczego to istotne dla JST?
Samorządy coraz częściej potrzebują partnera, który:
• przeanalizuje lokalne zapotrzebowanie na paliwo,
• zaproponuje optymalny model stacji (stacjonarną, mobilną lub mikro),
• pomoże w pozyskaniu dofinansowania lub opracowaniu modelu dzierżawy,
• zapewni bezpieczeństwo działania infrastruktury w sezonie grzewczym.

Jak wygląda współpraca z GTSA krok po kroku?

1. Analiza potrzeb gminy – oceniamy skalę zapotrzebowania na energię, możliwości infrastrukturalne i budżetowe.
2. Projekt i model finansowania – przygotowujemy koncepcję techniczną wraz z rekomendacją najlepszego wariantu inwestycji (budowa własna, dzierżawa, mikroinstalacja).
3. Budowa i uruchomienie stacji – kompleksowa realizacja instalacji.
4. Serwis i monitoring – stała obsługa techniczna, telemetria i wsparcie w sezonach szczytowych.
   Dzięki takiemu podejściu JST otrzymują kompleksowe wsparcie – od analizy i projektu po obsługę i monitoring.
   GAS-TRADING S.A. jest częścią Grupy ORLEN – stabilnego koncernu multienergetycznego, co dodatkowo zwiększa wiarygodność i pewność współpracy. Naszą ambicją jest rozwój infrastruktury LNG w nowych regionach oraz wspieranie gmin w procesie modernizacji energetycznej. Oznacza to, że jesteśmy gotowi wspólnie z JST planować i realizować inwestycje na terenie całej Polski.

FAQ – najczęstsze pytania JST o LNG

1. Ile trwa uruchomienie stacji LNG dla gminy?
   Mobilna stacja – szybkie uruchomienie w zależności od kwestii formalno-prawnych, sam montaż w kilka dni, stacjonarna – kilka do kilkunastu miesięcy (w zależności od wielkości stacji i od formalności).
2. Czy LNG jest bezpieczne w transporcie i użytkowaniu?
   Tak. LNG przewozi się w izolowanych cysternach kriogenicznych, a stacje mają systemy automatyki i zabezpieczeń.
3. Jak LNG wpływa na koszty ogrzewania?
   Wybór LNG zamiast oleju opałowego oznacza stabilniejsze ceny paliwa w sezonie grzewczym i mniejsze obciążenia wynikające z systemu EU ETS. Dzięki temu przy dużym zużyciu ogrzewanie oparte na LNG staje się rozwiązaniem bardziej przewidywalnym i konkurencyjnym cenowo.
4. Czy JST musi ponosić duże nakłady inwestycyjne?
   Nie – wiele gmin korzysta z dzierżawy infrastruktury lub programów wsparcia.
5. Czy LNG można wykorzystać do zasilania obiektów publicznych i przemysłu?
   Tak – LNG zasila szkoły, szpitale, urzędy oraz zakłady przemysłowe wymagające stabilnych źródeł energii.