Hel – gaz szlachetny występujący na ziemi w niewielkich ilościach. Pozyskiwany przede wszystkim ze złóż naturalnych gazu ziemnego, a Polska jest jednym z 6 krajów zajmujących się wyodrębnianiem tego pierwiastka.

Polskie złoża gazu ziemnego zawierają około 0,1 – 0,4 procent helu, pozyskiwany jest głównie z kopalń zlokalizowanych w południowo-zachodniej części kraju przez Oddział PGNiG S.A. w Odolanowie. Spółka Gas-Trading S.A. transportem Helu zajmuje się od 2019 roku. Dostarczamy Hel na potrzeby klientów wielu branż przemysłowych.

Hel (He) jest gazem szlachetnym, który ma szerokie zastosowanie w różnych dziedzinach ze względu na swoje unikalne właściwości, takie jak niska gęstość, obojętność chemiczna i bardzo niska temperatura skraplania.

1. Medycyna

• Rezonans magnetyczny (MRI) – ciekły hel jest wykorzystywany do chłodzenia magnesów nadprzewodzących w skanerach MRI.
• Mieszanki oddechowe – stosowany w mieszankach helowo-tlenowych (heliox) dla nurków i pacjentów z problemami oddechowymi.

2. Przemysł i technologia

• Spawanie łukowe – używany jako gaz osłonowy w spawaniu metali, szczególnie aluminium i stali nierdzewnej.
• Półprzewodniki – stosowany w procesach produkcji układów scalonych i światłowodów.
• Balony i sterowce – używany do napełniania balonów i sterowców zamiast wodoru (jest bezpieczniejszy, bo nie jest łatwopalny).

3. Kriogenika

• Chłodzenie – dzięki bardzo niskiej temperaturze wrzenia (−268,9°C), hel jest niezbędny do chłodzenia nadprzewodników, w tym w akceleratorach cząstek, jak Wielki Zderzacz Hadronów (LHC).

4. Lotnictwo i eksploracja kosmosu

• Rakiety kosmiczne – hel jest używany do wypierania ciekłego wodoru i tlenu w zbiornikach paliwowych.
• Instrumenty naukowe – stosowany w teleskopach kosmicznych i innych urządzeniach działających w ekstremalnie niskich temperaturach.

5. Zastosowania naukowe

• Spektroskopia i badania fizyczne – hel służy jako medium do badań nad stanami nadprzewodzącymi i nadciekłymi.
• Badanie wycieków – hel jest używany w detektorach nieszczelności w systemach próżniowych.

6. Rozrywka

• Zmiana głosu – wdychany hel powoduje zmianę wysokości głosu ze względu na swoją niższą gęstość niż powietrze.
• Balony dekoracyjne – stosowany w balonach na imprezy i eventy.

Hel jest jednym z najcenniejszych gazów na Ziemi i jego zasoby są ograniczone, co sprawia, że jego cena rośnie, a wykorzystanie jest coraz bardziej kontrolowane.