Kogeneracja z LNG – prąd i ciepło w jednym systemie

Ciepło i prąd z jednej instalacji? Kogeneracja wysokosprawna to technologia, która staje się standardem energetycznym dla przemysłu.

Czym jest kogeneracja wysokosprawna i na czym polega jej efektywność?

Kogeneracja, znana również jako skojarzona produkcja energii elektrycznej i ciepła (CHP – Combined Heat and Power), to proces, w którym z jednego źródła paliwa – np. gazu ziemnego lub LNG – jednocześnie wytwarzana jest energia elektryczna oraz ciepło użytkowe. W klasycznych systemach energetycznych te dwa procesy są od siebie oddzielone:
– energia elektryczna powstaje w elektrowni,
– ciepło – w osobnej kotłowni, często z dużymi stratami przesyłowymi.
W kogeneracji te dwa strumienie są ze sobą zintegrowane – i to właśnie decyduje o jej wyjątkowej efektywności.

W tradycyjnej elektrowni duża część energii z paliwa (nawet ponad 60%) ucieka w postaci ciepła, które nie jest dalej wykorzystywane. W kogeneracji to ciepło jest „odzyskiwane” i używane lokalnie – np. do ogrzewania budynków, produkcji ciepłej wody, procesów technologicznych, a nawet chłodzenia (w przypadku trigeneracji). Efekt? Całkowita sprawność instalacji może sięgać nawet do ok. 80–90%, co oznacza:
– mniejsze zużycie paliwa,
– niższe koszty produkcji energii,
– ograniczoną emisję (znacząco niższą w porównaniu do konwencjonalnych źródeł, takich jak węgiel).Dzięki temu kogeneracja jest nie tylko rozwiązaniem technologicznym – ale również narzędziem mogącym pomóc w zwiększeniu efektywności energetycznej i wspierania zrównoważonego rozwoju.

Czemu właśnie teraz warto postawić na kogenerację?

Transformacja energetyczna w Europie nabiera tempa, a przedsiębiorstwa i samorządy stoją przed koniecznością poprawy efektywności energetycznej i redukcji emisji. W tym kontekście kogeneracja staje się realnym narzędziem, które pozwala osiągnąć te cele przy jednoczesnym zapewnieniu stabilności i przewidywalności działania. Coraz większe znaczenie mają regulacje unijne, takie jak Fit for 55 czy wymogi raportowania ESG. Dla wielu firm spełnienie tych standardów bez wdrożenia wydajnych źródeł energii – takich jak kogeneracja – jest trudne lub kosztowne. Warto dodać, że instalacje spełniające kryteria kogeneracji wysokosprawnej mogą liczyć na dodatkowe mechanizmy wsparcia – zarówno finansowego, jak i legislacyjnego. W Polsce obejmuje to m.in. system świadectw pochodzenia energii z kogeneracji (tzw. certyfikaty) oraz premię gwarantowaną. Dla wielu inwestorów staje się to ważnym argumentem przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych. Dodatkowym impulsem są rosnące ceny energii i ograniczenia sieci przesyłowych. Brak mocy przyłączeniowych, wahania cen surowców czy przerwy w dostawach powodują, że firmy szukają rozwiązań niezależnych od sieci – stabilnych, lokalnych i odpornych na zakłócenia. Kogeneracja wpisuje się również w rozwój systemów rozproszonych, takich jak mikrosieci. Może pracować w połączeniu z OZE, magazynami energii i regazyfikacją LNG, tworząc spójne, zintegrowane systemy zasilania. Dla wielu firm i instytucji to dziś nie tyle alternatywa, co strategiczna konieczność.

Rodzaje instalacji kogeneracyjnych – co warto wiedzieć przed inwestycją?

Decydując się na inwestycję w kogenerację, warto zrozumieć, że nie jest to jedna, uniwersalna technologia – to szereg rozwiązań, które można dostosować do konkretnej skali działalności, rodzaju zużycia energii oraz dostępnego paliwa. Najczęściej stosowanym paliwem w kogeneracji jest gaz ziemny, ze względu na dobrą dostępność, czystość spalania i wysoką sprawność.

Coraz częściej wykorzystywane są również:
• LNG – czyli skroplony gaz ziemny, idealny do zastosowań off-grid lub tam, gdzie brak infrastruktury gazowej. Dodatkowo, jego wykorzystanie umożliwia lokalne magazynowanie i wysoką elastyczność działania.
• Biogaz – wykorzystywany głównie w instalacjach rolniczych i komunalnych, szczególnie w gospodarstwach z produkcją odpadów organicznych.
Wodór – choć wciąż na etapie pilotażowym w kogeneracji, budzi duże zainteresowanie jako paliwo przyszłości, zwłaszcza w połączeniu z ogniwami paliwowymi.Wybór paliwa zależy od dostępności, kosztów eksploatacyjnych, a także celów środowiskowych inwestora.

Skala instalacji – mikro, mała i średnia kogeneracja

Instalacje kogeneracyjne można podzielić w zależności od mocy:
• Mikrokogeneracja – do 50 kWe (np. dla domów wielorodzinnych, małych hoteli, ośrodków zdrowia).
• Mała kogeneracja – do 1 MWe (dla mniejszych zakładów produkcyjnych, szklarni, lokalnych systemów ciepłowniczych).
• Średnia kogeneracja – 1–5 MWe i więcej (dla dużych zakładów przemysłowych, szpitali, kampusów, obiektów użyteczności publicznej).
Dzięki takiej elastyczności, możliwe jest dopasowanie instalacji do indywidualnych potrzeb – zarówno pod względem zużycia energii, jak i profilu operacyjnego.

Konfiguracje i integracja z innymi źródłami energii

Nowoczesne układy kogeneracyjne często działają jako element hybrydowych systemów energetycznych. Coraz częściej łączy się je z:
• fotowoltaiką – kogeneracja zapewnia stabilność zasilania, gdy produkcja z PV jest niska (np. nocą lub zimą),
• magazynami energii – które buforują nadwyżki energii elektrycznej i cieplnej,
• instalacjami odzysku chłodu – gdzie ciepło z kogeneracji jest wykorzystywane do produkcji chłodu technologicznego lub komfortowego (trigeneracja).
Takie rozwiązania tworzą podstawę nowoczesnych, niezależnych i elastycznych mikrosieci energetycznych, które pozwalają firmom i instytucjom uniezależnić się od centralnych źródeł i lepiej zarządzać zużyciem energii.

Kogeneracja wysokosprawna i LNG – idealne połączenie

Połączenie technologii kogeneracyjnej z LNG to rozwiązanie, które łączy wysoką efektywność z niezależnością energetyczną. LNG to paliwo o wysokiej kaloryczności i znacznie czystsze pod względem emisji od tradycyjnych paliw kopalnych, takich jak węgiel czy olej opałowy.W połączeniu z instalacją kogeneracyjną pozwala jednocześnie produkować prąd i ciepło, przy zachowaniu niższej emisji CO₂ oraz NOx. Co istotne – gaz LNG może być magazynowany i transportowany niezależnie od istniejącej infrastruktury gazowej, co otwiera drogę do zastosowań w lokalizacjach, które nie mają dostępu do gazociągu. Dzięki regularnym dostawom LNG możliwe jest zachowanie ciągłości zasilania nawet w sytuacjach awaryjnych – np. przy przeciążeniu sieci lub przerwach w dostawach energii z zewnątrz. Instalacje kogeneracyjne zasilane LNG mogą pracować przez całą dobę, niezależnie od warunków pogodowych czy stabilności rynków energii.

Dzięki temu kogeneracja zasilana LNG sprawdza się m.in. w:
• zakładach przemysłowych w lokalizacjach off-grid,
• szklarniach, gospodarstwach rolnych, centrach logistycznych,
• instytucjach publicznych, szkołach i szpitalach,
• mniejszych systemach ciepłowniczych, np. w gminach.

Dodatkowym atutem tego połączenia jest możliwość etapowego inwestowania w infrastrukturę – bez konieczności natychmiastowej rozbudowy sieci. LNG pozwala również na precyzyjne planowanie kosztów eksploatacyjnych oraz pełną zgodność z aktualnymi wymogami środowiskowymi. Dzięki kogeneracji zasilanej LNG firmy i instytucje mogą zyskać większą niezależność energetyczną, ograniczyć emisje i lepiej kontrolować swoje zużycie energii – niezależnie od tego, jak wygląda sytuacja na krajowym rynku.

Korzyści z wdrożenia kogeneracji – techniczne, ekonomiczne, środowiskowe

Decyzja o wdrożeniu kogeneracji to nie tylko wybór technologii, ale realna zmiana w sposobie zarządzania energią. Dla firm i instytucji oznacza to przejście z roli biernego odbiorcy energii do aktywnego producenta, który może optymalizować zużycie, planować koszty i ograniczać ryzyka operacyjne.
Od strony technicznej, kogeneracja pozwala lepiej wykorzystać dostępne paliwo – energia cieplna nie ucieka w atmosferę, ale zasila procesy technologiczne, instalacje grzewcze lub systemy chłodzenia. W praktyce oznacza to nie tylko wyższą sprawność, ale też większą kontrolę nad parametrami pracy całej instalacji energetycznej. Z perspektywy finansowej, inwestycja w kogenerację może przynieść znaczące oszczędności. Niższe koszty energii, redukcja strat przesyłowych, możliwość pracy w trybie autokonsumpcji czy ograniczenie zakupu energii z sieci – to tylko część efektów. Co istotne, instalacje spełniające kryteria wysokosprawnej kogeneracji mogą kwalifikować się do systemów wsparcia, w tym do uzyskania świadectw pochodzenia energii elektrycznej z kogeneracji. Instalacje spełniające kryteria wysokosprawnej kogeneracji mogą w Polsce korzystać z systemu wsparcia – m.in. świadectw pochodzenia oraz premii gwarantowanej. Nie bez znaczenia są także korzyści środowiskowe. Mniejsza emisja dwutlenku węgla i tlenków azotu, efektywne wykorzystanie zasobów i lepsze wskaźniki ESG to atuty, które coraz częściej decydują o konkurencyjności przedsiębiorstwa – szczególnie w relacjach z inwestorami, partnerami zagranicznymi czy w procedurach przetargowych.
Warto też podkreślić, że ciepło generowane w kogeneracji może mieć różne zastosowania – od zasilania sieci grzewczych, przez produkcję pary technologicznej, po wykorzystanie chłodu i dwutlenku węgla, np. w uprawach szklarniowych. To czyni kogenerację rozwiązaniem wyjątkowo elastycznym, które można precyzyjnie dopasować do potrzeb konkretnego odbiorcy.

Jak GAS-TRADING S.A. może pomóc we wdrożeniu kogeneracji?

Wdrożenie kogeneracji to proces, który wymaga nie tylko wyboru odpowiedniej technologii, ale też dopasowania jej do realnych potrzeb odbiorcy, lokalnych uwarunkowań i celów energetycznych. GAS-TRADING S.A. wraz z partnerami wspiera klientów na każdym etapie tego procesu – od analizy opłacalności inwestycji, przez dobór odpowiedniego rozwiązania, aż po realizację transportu LNG i obsługę infrastruktury regazyfikacyjnej. Dzięki wieloletniemu doświadczeniu w logistyce LNG i współpracy z odbiorcami przemysłowymi oraz instytucjonalnymi, firma oferuje nie tylko technologię, ale przede wszystkim sprawdzone know-how. GAS-TRADING S.A. dostarcza gaz LNG do lokalizacji off-grid w całej Polsce, zapewniając bezpieczeństwo energetyczne niezależnie od warunków pogodowych czy sytuacji na rynku surowców. Jeśli rozważasz inwestycję w kogenerację – lub chcesz dowiedzieć się, czy to rozwiązanie będzie opłacalne w Twoim przypadku – zapraszamy do kontaktu z zespołem GAS-TRADING S.A. Wspólnie znajdziemy model zasilania, który będzie niezawodny, efektywny i dopasowany do Twoich potrzeb.